Nota Ringkas Sejarah Tingkatan 4 Bab 1 (Warisan Negara Bangsa) KSSM (Nota Padat)

Nota Ringkas Sejarah Tingkatan 4

Nota Ringkas Sejarah Tingkatan 4 | Bab 1 | Nota Padat | Warisan Negara Bangsa | Latar Belakang Negara Bangsa Sebelum Kedatangan Barat | Ciri-ciri Negara Bangsa Kesultanan Melayu Melaka | Keunggulan Sistem Pentadbiran dan Undang-Undang | Peranan Pemerintah dan Rakyat |

READ :   Ayat Perintah: Definisi, Jenis, Fungsi dan Contohnya (Bahasa Melayu)

Nota Ringkas Sejarah Tingkatan 4 Bab 1

Latar Belakang Negara Bangsa Sebelum Kedatangan Barat

Ciri-Ciri Negara Bangsa Kerajaan Alam Melayu Raja


  • Tonggak utama kerajaan
  • Diperkukuh dengan pentadbiran oleh para pembesar
  • Peroleh ketaatan daripada rakyat
  • Contoh: Raja Champa dianggap suci & dikaitkan dengan Dewa Siva

Undang-undang

  • Dilaksanakan bagi memastikan kesejahteraan sebuah kerajaan
  • Panduan pentadbiran kerajaan
  • Contoh: Kerajaan Majapahit mengamalkan undang-undang Kutara Manawa

Wilayah Pengaruh

  • Kawasan yang rakyatnya menerima dan memperakui pemerintahan seorang raja
  • Contoh: Kerajaan Funan ada wilayah yang luas dari Sg Mekong, Teluk Cam Ranh, selatan Myanmar & Segenting Kra

Rakyat

  • Penduduk di sebuah wilayah yang setia kepada raja & tidak derhaka
  • Contoh: Kerajaan Srivijaya membuktikan kesetiaan mereka kepada raja dengan upacara persetiaan & meminum air sumpah
  • Ciri-ciri negara bangsa membawa kesejahteraan kepada empayar Srivijaya dan diwarisi oleh Kesultanan Melayu Melaka
  • Menyerapkan ciri-ciri dalam memperkukuhkan negara bangsa kesultanan
  • Kesultanan Johor-Riau teruskan ciri-ciri ini dengan menekankan kepentingan Islam

Ciri-ciri Negara Bangsa Kesultanan Melayu Melaka

Ciri-Ciri Negara Bangsa Kesultanan Melayu Melaka (KMM) Kerajaan


  • Kerajaan wujud dengan adanya raja
  • Raja merupakan pemerintah tertinggi & dibantu oleh pembesar
  • Diperkukuhkan dengan Sistem Pembesar Empat Lipatan
  • Menjadikan Melaka sebagai empayar terbesar kerana sistem pentadbiran tersusun
  • Selepas kedatangan Islam, KMM mula menggunakan gelaran sultan

Rakyat

  • Setia pada Sultan Melaka & patuh undang-undang
  • Rakyat Melaka yang terdiri daripada orang Melayu dan Orang Laut
  • Kesejahteraan rakyat dijamin oleh sultan, rakyat mengakui kekuasaan sultan
  • Hubungan timbal balik mewujudkan persefahaman & ikatan antara golongan pemerintah dengan golongan diperintah

Kedaulatan


  • Merupakan lambang kekuasaan tertinggi sultan
  • Merupakan hak mutlak sultan untuk mengawal rakyat dan wilayah
  • KMM diakui oleh kerajaan lain dan bebas dari campur tangan kuasa asing
  • Diiktiraf oleh kerajaan Dinasti Ming, telah menghantar orang utusan termasuklah Laksamana Cheng Ho untuk eratkan hubungan antara China dan Melaka

Undang-undang

  • Dua undang-undang bertulis iaitu, Hukum Kanun Melaka & Undang-undang Laut Melaka
  • Digunakan untuk mengukuhkan kerajaan dan melindungi rakyat

Wilayah Pengaruh

  • Merujuk kepada kawasan pemerintahan
  • Raya yang diterima dan diakui oleh rakyat
  • KMM mempunyai wilayah pengaruh yang yang luas merangkumi Semenangjung Tanah Melayu dan pantai timur Sumatera
  • Wilayah pengaruh diperolehi daripada penaklukan dan perkahwinan
  • Wilayah pengaruh yang luas membuktikan kewibawaan pemerintah kerajaan

Lambang Kebesaran

  • Identiti sebuah kerajaan & keistimewaan Sultan Melaka
  • Lambang juga merupakan simbol kedaulatan sultan yang memerintah
  • Contoh lambang: adat istiadat, pengunaan warna, nobat, regalia dan cap mohor
  • Cap mohor digunakan untuk mengesahkan arahan sultan

Maksud Wilayah Pengaruh

1. Wilayah taklukan

  • Yang diperolehi daripada peperangan
  • Contoh: Pahang, Kuala Linggi, Kelantan, Rokan, Inderagiri & Kampar

2. Wilayah naungan

  • Yang menerima ketuanan Kesultanan Melayu Melaka melalui perkahwinan/ persahabatan
  • Contoh: Lingga, Patani & Kedah

Keunggulan Sistem Pentadbiran dan Undang-Undang

Keunggulan Sistem Pentadbiran Dan Undang-Undang

  • Keunggulan bererti kesempurnaan & keistemewaan yang dimiliki oleh sebuah kerajaan
  • Dibuktikan melalui sistem pentadbiran & undang-undang yang tersusun

Sistem Pentadbiran

  • Sistem pentadbiran yang tersusun dikenali sebagai Pembesar Empat Lipatan
  • Sultan Melaka juga memberi kuasa memerintah & mentadbir sesuatu wilayah, sungai atau pulau kepada para Pembesar Berempat
  • Kawasan dikenali sebagai kawasan pegangan
  • Sistem pentadbiran KMM tersusun & berhierarki
  • Terdapat Pembesar Berempat (BPTL):
    • Bendahara – ketua pentadbir, ketua angkatan tentera
    • Penghulu Bendahara – uruskan perbendaharaan
    • Temenggung – menjaga keselamatan
    • Laksamana – mengutip cukai di pelabuhan, panglima angkatan tentera laut
  • Pembesar yang membantu dalam pentadbiran ialah (SBOHP):
    • Syahbandar
    • Benatara
    • Orang Kaya
    • Hulubalang
    • Penghulu

Peringkat Pentadbiran Berpusat


1. Dilaksanakan oleh pembesar berempat (BPTL)

2. Ada hubungan persefahaman dua hala antara sultan dan pembesar memastikan kejayaan KMM

3. Permuafakatan ini mewujudkan proses pentadbiran yang sempurna & dapat mengelakkan sebarang tindakan sewenang-wenangnya pemerintah

4. KMM mempunyai sistem kewangan yang teratur, sumber pendapatan diperoleh daripada urusan perdagangan, cukai dan ufti daripada wilayah taklukan & naungan

5. Dari segi keselamatan, KMM mempunyai sistem keselamatan yang kemas untuk menjaga darat dan laut

Peringkat Jajahan

1. Pembesar digalakkan menguruskan pentadbiran di daerah & kampung

2. Pembesar dilantik oleh Pembesar Berempat

3. Peranan:

  • Menjaga & mengekalkan keamanan kawasan pentadbiran & dibenarkan mengutip cukai

Undang-undang

  • KMM mempunyai dua undang-undang berasaskan syariah dan hukum adat:
    • Hukum Kanun Melaka
    • Undang-undang Laut Melaka

Hukum Kanun Melaka

  • Mempunyai 44 Fasal yang membincangkan jenayah, peranan sultan dan pembesar, kekeluargaan dan hal ekonomi

1. Jenayah

  • Perbuatan yang menggugat ketenteraman & keharmonian KMM
  • Hukuman akan dikenakan terhadap perbuatan jenayah seperti membunuh, menikam dan mencuri
  • Antara kesalahan yang dikenakan hukuman bunuh termasuk:
    • Fasal 5.1 – apabila didapati membunuh orang lain tanpa pengetahuan raja atau pembesar, maka dia akan dihukum bunuh
    • Fasal 4 – hukuman bunuh dkenakan kepada sesiapa yang ingkar arahan & memalsukan titah sultan

2. Peranan Sultan Dan Pembesar

  • Setiap pembesar mempunyai peranan dalam pentadbiran dan perlu arif dalam hal berkaitan pelaksanaan undang-undang
    • Fasal 1 – dijelaskan tugas sultan, Bendahara, Temenggung dan Penghulu Bendahari

3. Kekeluargaan

  • Bertujuan mewujudkan keharmonian dalam keluarga dan selesaikan masalah yang dihadapi keluarga atau dalam perkahwinan
    • Fasal 26 – pernikahan memerlukan empat orang saksi, jika tidak cukup dua memadai. Hamba abdi dan wanita tidak boleh menjadi saksi dalam pernikahan

4. Ekonomi

  • Mempunyai peraturan yang jelas mengenai urus niaga untuk mengawal perdagangan
    • Fasal 30 – amalan riba diharamkan dalma urusan perniagaan dan orang yang menjalaankan perniagaan hendaklah akil baligh, siuman & perlu melafazkan niat jual beli

Undang-undang Laut Melaka

  • Diusahakan oleh beberapa nakhoda Melaka, iaitu Nakoda Jenal, Nakhoda Diri dan Nakhoda Sahak
  • Undang-undang yang diperkenalkan oleh Sultan Mahmud Shah

1. Peranan Nakhoda

  • Berkuasa penuh & diibaratkan sebagai raja dalam pelayaran
    • Fasal 13.1 – nakhoda perlu diberikan keutamaan untuk berniaga selama 4 hari
    • Fasal 13.3 – sekiranya nakhoda singgah di tempat yang tidak ada dalam persinggahan, nakhoda perlu bermesyuarat dengan semua orang di dalam kapal untuk dpt persetujuan

2. Pelayaran

  • Menjelaskan peranan pegawai, jurumundi, malim dan & jurubatu
    • Fasal 9 – malim harus arif tentang ilmu pelayaran. Mengetahui ombak, arus dan kedudukan bulan dan bintang

3. Jenayah

  • Sebarang perbuatan jenayah di atas kapal yang menggugat keselamatan dan ketenteraman isi kapal
    • Fasal 5 – seseorang yang berkelakuan jahat dan membunuh orang di atas kapal

4. Percukaian

  • Sistem yang sistematik dan adil
  • Cukai dikenakan di dalam urusan pelayaran untuk perdagangan
    • Fasal 6.3 – nakhoda menentukan jumlah cukai yang dikenakan terhadap penumpang, iaitu 1/10 daripada hasil penumpang sekiranya penumpang ingin turun sebelum sampai janjinya sama ada tiga tahun, tiga bulan atau tiga hari

Peranan Pemerintah dan Rakyat

  • Hubungan pemerintah dan sejak zaman KMM selaras dengan konsep waadat
  • Hubungan kait pemerintah dan rakyat
  • Rakyat yang bernaung di bawah pentadbiran sultan dan pembesar saling berkait

Golongan pemerintah dan rakyat:

  • Golongan Pemerintah (terdiri daripada sultan, pembesar kerabat raja dan ulama)
  • Golongan Diperintah

Pemerintah

Peranan Sultan

1. Menaungi dan menjaga keselamatan rakyat

2. Wujudkan perpaduan

3. Bertanggungjawab terhadap kemakmuran & kestabilan kerajaan

4. Memperkenalkan undang-undang untuk mengawal rakyat

Peranan Pembesar

1. Pelihara keamanan dan kebajikan rakyat di kawasan perdagangan

2. Menjadi perantara antara sultan dengan rakyat

3. Kutip hasil melalui sistem serah & bekalkan tenaga tentera melalui sistem kerah

Diperintah

Peranan Rakyat

1.Tunjukkan taat setia kepada pemerintah

2. Patuhi segala arahan pemerintah & tidak akan menderhaka kerana takut ditimpa tulah

3. Menjadi tentera

4. Hadiri majlis umum spt gotong-royong

5. Menjadi pengayuh atau pendayung kapal perang


6. Sumbangkan tenaga kerja melalui sistem kerah seperti membina istana atau jalan

Related posts